New rules for savings bank : बचत बँक खात्यांसाठी नवीन नियम आजपासून लागू होणार आहेत. बँकिंग उद्योगात मोठ्या प्रमाणात परिवर्तन होत आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) नुकत्याच घेतलेल्या निर्णयांमुळे बचत खात्यांशी संबंधित अनेक नियम बदलले आहेत. या बदलांमुळे विशेषत: मुलांच्या बँक खात्यांसाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे आली आहेत. या नियमांचा भारतातील सर्व बँक ग्राहकांवर, विशेषतः पालक आणि त्यांच्या मुलांवर मोठा परिणाम होईल.
नवीन नियम लवकरच लागू होतील
1 जुलै 2025 पासून, 10 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना स्वतंत्रपणे बँक खाती उघडण्याची परवानगी दिली जाईल. मुलांच्या आर्थिक शिक्षणासाठी हा निर्णय महत्त्वाचा आहे. पूर्वी मुलांच्या नावाने खाती उघडण्याची जबाबदारी फक्त पालकांवर असायची, पण आता मुले स्वतंत्रपणे खाती उघडू शकतील. हा बदल मुलांमध्ये आर्थिक स्वातंत्र्याची भावना वाढवेल आणि त्यांना मूलभूत आर्थिक व्यवस्थापन ज्ञान शिकण्यास अनुमती देईल. लहानपणापासूनच त्यांना बँकिंग प्रक्रियांसमोर आणल्याने त्यांचा आत्मविश्वास वाढेल आणि भविष्यात चांगले आर्थिक निर्णय घेण्यास ते सक्षम होतील.
बचत बँक खात्यांसाठी नवीन नियम
10 वर्षांखालील मुलांसाठी विशेष व्यवस्था: पारंपारिक नियम अजूनही 10 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना लागू होतात. या वयोगटातील मुलांसाठी खाते उघडणे त्यांच्या पालकांच्या किंवा कायदेशीर पालकांच्या पूर्ण देखरेखीखाली करणे आवश्यक आहे. खाते उघडण्यासाठी मुलाचे जन्म प्रमाणपत्र, आधार कार्ड आणि पालकांचा संपूर्ण ओळखपत्र आवश्यक आहे. प्रक्रियेदरम्यान तुमच्या ग्राहकाला जाणून घ्या (KYC) प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल. खाते उघडणे पालकांच्या उपस्थितीत आणि त्यांच्या अधिकृत स्वाक्षरीने केले पाहिजे. हे सर्व नियम मुलांची आर्थिक सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी केले आहेत. New rules for savings bank
नवीन धोरणानुसार ओव्हरड्राफ्ट मर्यादा
10 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलांची बँक खाती ओव्हरड्रॉ होऊ शकणार नाहीत. मुलांमध्ये आर्थिक शिस्त विकसित करणे हा या निर्णयामागचा मुख्य उद्देश आहे. त्यामुळे मुलांना त्यांच्या खात्यातील प्रत्यक्ष शिल्लक असलेल्या मर्यादेत व्यवहार करता येतील. हा निर्णय मुलांना अनावश्यक कर्जाच्या सापळ्यात अडकण्यापासून वाचवण्यासाठी आहे. अशा प्रकारे त्यांना लहान वयातच मर्यादित पैशांची सवय होते. तथापि, पालकांच्या संमतीच्या अधीन राहून, बँका त्यांच्या धोरणांनुसार मुलांना काही निवडक सेवा देऊ शकतात. उजवी बँक निवडण्यासाठी मार्गदर्शक: तुमच्या मुलासाठी बचत खाते उघडताना योग्य बँक निवडणे हे खूप कठीण काम आहे.
बँक सेवा, व्याजदर, फी संरचना
मुलांसाठी उपलब्ध असलेल्या विशेष योजनांची सर्वसमावेशक तुलना करणे आवश्यक आहे. अनेक बँका मुलांसाठी शून्य किमान शिल्लक, कमी सेवा शुल्क आणि आकर्षक व्याजदर यासारख्या विशेष सेवा देतात. पालकांनी ग्राहक सेवा पातळी, शाखा नेटवर्क, डिजिटल बँकिंग सुविधा आणि बँकेच्या सुरक्षा उपायांचा विचार केला पाहिजे. बँकेचे सर्व नियम आणि अटी समजून घेणे आणि निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे कारण या निर्णयांचा मुलाच्या भविष्यातील आर्थिक आरोग्यावर परिणाम होईल. खाते उघडण्याचे आधुनिक मार्ग: आजच्या डिजिटल युगात मुलासाठी बँक खाते उघडणे पूर्वीपेक्षा सोपे आहे. खाते उघडण्याचे मुख्यतः दोन मार्ग आहेत.
ऑनलाइन आणि ऑफलाइन. ऑनलाइन अर्ज बँकेच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा मोबाइल ॲपद्वारे सबमिट केले जाऊ शकतात. सबमिशन प्रक्रियेदरम्यान, आवश्यक कागदपत्रांच्या डिजिटल प्रती अपलोड करणे आवश्यक आहे. ऑफलाइन अर्जांसाठी जवळच्या बँकेच्या शाखेत वैयक्तिकरित्या अर्ज भरणे आवश्यक आहे. दोन्ही पद्धतींसाठी केवायसी प्रक्रिया आवश्यक आहे. ऑनलाइन अनुप्रयोग वेळेची बचत करतात, परंतु ऑफलाइन अनुप्रयोग अधिक स्पष्ट आहेत. खात्याचे नियम आणि निर्बंध: प्रत्येक बँकेचे मुलांच्या बँक खात्यांसाठी वेगवेगळे नियम असतात.
मुलांना बँकिंग क्षेत्राची योग्य ओळख करून देणे
ही पालकांची प्राथमिक जबाबदारी आहे. त्यांनी आपल्या मुलांना आर्थिक शिस्त, सुरक्षा आणि जबाबदारी शिकवली पाहिजे. पासवर्ड, पिन इत्यादी गोपनीय माहिती इतरांसोबत शेअर करू नये हे मुलांनी समजून घेतले पाहिजे. त्यांना पैशाचा योग्य वापर, बचतीचे महत्त्व, अनावश्यक खर्च टाळणे याविषयी मार्गदर्शन करणे आवश्यक आहे. मुलांनी त्यांचे बँक स्टेटमेंट नियमितपणे तपासण्याची आणि व्यवहारांवर लक्ष ठेवण्याची सवय लावली पाहिजे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) चे हे नवीन निर्णय मुलांची आर्थिक साक्षरता सुधारण्याच्या उद्देशाने आहेत.
ऑनलाइन आणि ऑफलाइन. ऑनलाइन अर्ज बँकेच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा मोबाइल ॲपद्वारे सबमिट केले जाऊ शकतात. सबमिशन प्रक्रियेदरम्यान, आवश्यक कागदपत्रांच्या डिजिटल प्रती अपलोड करणे आवश्यक आहे. ऑफलाइन अर्जांसाठी जवळच्या बँकेच्या शाखेत वैयक्तिकरित्या अर्ज भरणे आवश्यक आहे. दोन्ही पद्धतींसाठी केवायसी प्रक्रिया आवश्यक आहे. ऑनलाइन अनुप्रयोग वेळेची बचत करतात, परंतु ऑफलाइन अनुप्रयोग अधिक स्पष्ट आहेत. खात्याचे नियम आणि निर्बंध: प्रत्येक बँकेचे मुलांच्या बँक खात्यांसाठी वेगवेगळे नियम असतात.
ही पालकांची प्राथमिक जबाबदारी आहे. त्यांनी आपल्या मुलांना आर्थिक शिस्त, सुरक्षा आणि जबाबदारी शिकवली पाहिजे. पासवर्ड, पिन इत्यादी गोपनीय माहिती इतरांसोबत शेअर करू नये हे मुलांनी समजून घेतले पाहिजे. त्यांना पैशाचा योग्य वापर, बचतीचे महत्त्व, अनावश्यक खर्च टाळणे याविषयी मार्गदर्शन करणे आवश्यक आहे. मुलांनी त्यांचे बँक स्टेटमेंट नियमितपणे तपासण्याची आणि व्यवहारांवर लक्ष ठेवण्याची सवय लावली पाहिजे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) चे हे नवीन निर्णय मुलांची आर्थिक साक्षरता सुधारण्याच्या उद्देशाने आहेत.
या बदलांमुळे पुढची पिढी अधिक जबाबदार आणि आर्थिकदृष्ट्या जागरूक होईल. भारताच्या आर्थिक भविष्यासाठी हे एक सकारात्मक पाऊल आहे. अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून आहे. आम्ही या बातमीच्या 100% सत्यतेची हमी देत नाही. म्हणून, कृपया पुढील कोणत्याही प्रक्रियेची काळजीपूर्वक आणि विचारपूर्वक योजना करा. कोणतेही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी संबंधित बँका आणि संस्थांकडून अधिकृत माहिती घेण्याची शिफारस केली जाते. 2025 मध्ये, भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने बचत बँक खात्यांबाबत काही महत्त्वाचे नियम लागू केले. खातेदारांना सुविधा देण्यासाठी आणि बँकिंग प्रक्रियेत पारदर्शकता वाढवण्यासाठी हे नियम तयार करण्यात आले आहेत. या नवीन नियमांची माहिती येथे आहे:
10 वर्षांवरील अल्पवयीन मुले स्वतंत्र खाते उघडू शकतात
RBI च्या नवीन नियमांनुसार, 10 वर्षांवरील अल्पवयीन मुले स्वतंत्र बचत खाती आणि मुदत ठेव खाती उघडू शकतात आणि वापरू शकतात. बँका त्यांच्या जोखीम व्यवस्थापन धोरणांवर आधारित ऑनलाइन बँकिंग आणि डेबिट कार्ड सेवा देऊ शकतात.
निष्क्रिय खाती पुन्हा सक्रिय करण्याची प्रक्रिया सुलभ करा
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने निष्क्रिय (निष्क्रिय) खाती पुन्हा सक्रिय करण्यासाठी KYC (तुमच्या ग्राहकाला जाणून घ्या) प्रक्रिया सुलभ केली आहे. ग्राहक व्हिडिओ KYC किंवा बिझनेस करस्पॉन्डंट (BC) द्वारे KYC माहिती अपडेट करू शकतील. 6 जून 2025 पर्यंत या नवीन नियमांवर लोकांच्या प्रतिक्रिया मागवण्यात आल्या आहेत.
किमान शिल्लक नियमांमध्ये शिथिलता
RBI ने ग्रामीण आणि लहान शहरातील ग्राहकांच्या बचत खात्यांसाठी किमान शिल्लक नियम शिथिल करण्याचा विचार केला आहे. यामुळे या भागातील ग्राहकांना अधिक बँकिंग सेवांचा आनंद घेता येईल.
निष्क्रिय आणि शून्य शिल्लक खाती बंद करणे
RBI ने 1 जानेवारी 2025 पासून निष्क्रिय, निष्क्रिय आणि शून्य शिल्लक खाती बंद करण्याचे निर्देश दिले आहेत. खाती सक्रिय ठेवण्यासाठी खातेधारकांनी नियमितपणे व्यवहार करणे आवश्यक आहे.
नामांकनामध्ये ईमेल पत्ता आणि फोन नंबर समाविष्ट करणे
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने बँक खात्यांच्या नामांकन प्रक्रियेत सुधारणा करताना नामनिर्देशित व्यक्तीचा ईमेल पत्ता आणि फोन नंबर समाविष्ट करण्याचा प्रस्ताव दिला आहे. यामुळे खातेदारांच्या हितांचे अधिक चांगले संरक्षण होईल.
या नवीन नियमांमुळे खातेदारांना बँकिंग सेवा वापरणे सोपे आणि सुरक्षित होणार आहे. तुमच्या खात्याशी संबंधित काही प्रश्न असल्यास, कृपया तुमच्या बँक शाखेशी संपर्क साधा.