प्रधानमंत्री जन धन योजना (PMJDY) ही भारत सरकारने 28 ऑगस्ट 2014 रोजी सुरू केलेली एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. देशातील प्रत्येक नागरिकाला बँकिंग सुविधांशी जोडणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे. चला या योजनेवर बारकाईने नजर टाकूया.
कार्यक्रमाची मुख्य उद्दिष्टे आहेत:
- आर्थिक समावेशनाला चालना द्या.
- गरीब आणि वंचितांना (उपेक्षित गट) बँकिंग सेवा प्रदान करणे.
- लोकांना बचत करण्यासाठी प्रोत्साहन द्या.
- सरकारी लाभ थेट लाभार्थ्यांच्या खात्यात हस्तांतरित करा.
हे पण वाचा: 15 दिवसात या शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात पीकविमा जमा होणार | Crop Insurance
कार्यक्रमाची प्रमुख वैशिष्ट्ये:
- झिरो बॅलन्स खाते (Zero Balance Account): या प्रोग्रामद्वारे, किमान शिल्लक नसलेले खाते उघडणे शक्य आहे.
- रुपे डेबिट कार्ड (RuPay Debit Card): प्रत्येक खातेधारकाला रुपे डेबिट कार्ड मोफत दिले जाते.
- अपघात विमा (Accidental Insurance): खातेधारकांना 1 लाख रुपयांपर्यंतचा अपघात विमा मिळतो.
- ओव्हरड्राफ्ट सुविधा (Overdraft Facility): पात्र खातेधारक 10,000 रुपयांपर्यंतच्या ओव्हरड्राफ्ट सुविधेचा आनंद घेऊ शकतात.
- ओव्हरड्राफ्ट मर्यादा: 2000 आपत्कालीन सहाय्य:
जन धन खातेधारकांसाठी ओव्हरड्राफ्ट ही एक विशेष सुविधा आहे.
हे पण वाचा: Ladki Bahin Yojana: तरच खात्यात जमा होतील 4500 रुपये! महिलांनो, ‘हे’ काम आताच करा
यामध्ये हे समाविष्ट आहे:
- नवीन खातेदारांना 2000 रुपयांपर्यंतचा झटपट ओव्हरड्राफ्ट मिळू शकतो.
- 6 महिन्यांपेक्षा जास्त कालावधी असलेल्या खात्यांसाठी ही मर्यादा 10,000 रुपयांपर्यंत वाढते.
- ही सुविधा कोणत्याही हमीशिवाय दिली जाते.
खाते उघडण्याची प्रक्रिया:
जन धन खाते उघडणे सोपे आहे:
- 10 वर्षांपेक्षा जास्त वयाचा कोणताही भारतीय नागरिक खाते उघडू शकतो.
- हे खाते कोणत्याही बँकेच्या शाखेत किंवा बँक मित्र आउटलेटवर उघडता येते.
- अर्ज एका फॉर्ममध्ये पूर्ण करणे आवश्यक आहे ज्यामध्ये वैयक्तिक माहिती प्रदान करणे आवश्यक आहे.
- ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा म्हणून आधार कार्ड किंवा इतर कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे.
हे पण वाचा: नमो शेतकरी चे 2000 रुपये ‘या’ तारखेला शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार, तारीख जाहीर | CM Kisan Samman Nidhi
योजनाचा प्रभाव:
प्रधानमंत्री जन धन योजनेने भारतातील आर्थिक समावेशनाला चालना देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे:
- लाखो लोक प्रथमच बँकिंग सेवेशी जोडले गेले आहेत.
- ग्रामीण आणि निमशहरी भागात बँकिंग सेवांची उपलब्धता वाढली आहे.
- सरकारी अनुदाने आणि लाभ थेट हस्तांतरित केले जाऊ शकतात.
- लोकांना बचत करण्याची सवय लागली आहे.
हे पण वाचा: 9 कोटी शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी..! 18 व्या हप्त्याचे 4000 रुपये या दिवशी शेतकऱ्याच्या खात्यात येणार
आव्हाने आणि पुढील मार्ग:
कार्यक्रमाचे यश असूनही, काही आव्हाने आहेत:
- अनेक खाती निष्क्रिय आहेत आणि सक्रिय करणे आवश्यक आहे.
- आर्थिक साक्षरता सुधारण्याची गरज आहे.
- ग्रामीण भागातील बँकिंग पायाभूत सुविधा मजबूत करणे आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री जन धन योजना ही भारतातील आर्थिक समावेशाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. हा कार्यक्रम लोकांना केवळ बँकिंग सेवांशी जोडत नाही तर त्यांना आर्थिक सुरक्षा आणि वाढीच्या संधी देखील प्रदान करतो. ओव्हरड्राफ्टसारख्या सुविधा आपत्कालीन परिस्थितीत लोकांना मदत करू शकतात. आगामी काळात, भारताला आर्थिकदृष्ट्या सर्वसमावेशक देश बनवण्यासाठी या योजनेचा आणखी विस्तार आणि सुधारणा करणे अपेक्षित आहे.
Iam poorman. You have helped me. I am farmworker. You have thinking thought about me.